Βιασμός

Ο βιασμός ορίζεται από τον ποινικό κώδικα ως παράνομη συνουσία χωρίς της συναίνεση της παθούσας ή με τη συναίνεση της εφόσον αυτή δόθηκε υπό το καθεστώς φόβου ή βίας. Όποιος καταδικάζεται για το αδίκημα του βιασμού, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης διά βίου. Συναφώς υπάρχουν άλλα αδικήματα, όπως η άσεμνη επίθεση και η διαφθορά νεαρών προσώπων, που επιφέρουν ελαφρύτερες ποινές. 

Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι τα σεξουαλικά αδικήματα, τραυματίζουν πέραν από το σώμα, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, τη ψυχή. Ενδεικτικά παραπέμπω στα όσα αναφέρει η ψυχολόγος Στέλλα Κυριακίδου αναφορικά με μια επαφή της με θύμα βιασμού. 

Αυτό που με απασχολεί όμως, είναι η αντίδραση της πλειοψηφίας των αντρών έναντι ενός τόσο ειδεχθούς εγκλήματος. Δεν ξέρω αν το έχετε διαπιστώσει -κυρίως απευθύνομαι στις γυναίκες- αλλά εμένα μου προκαλεί θυμό συχνά η αδιάφορη αντίδραση των αντρών στο άκουσμα ενός βιασμού. Αν δε, τύχει να ειρωνευτούν το θύμα ή ακόμα και να υπονοήσουν ότι πήγαινε γυρεύοντας, εξοργίζομαι. Διευκρινίζω ότι δεν μιλώ για αποκτηνωμένους άνδρες που συναντάμε καθημερινά και δεν θα ανέμενα κάτι καλύτερο, αλλά για άνδρες μορφωμένους και ευαισθητοποιημένους σε άλλα σοβαρά ζητήματα. Αναρωτιέμαι λοιπόν αν η αδιαφορία αυτή πηγάζει από την αίσθηση ασφάλειας που έχουν ως άτομα γένους αρσενικού ή πραγματικά εφόσον θεωρούν τους εαυτούς τους βιολογικά πιο κοντά στο ρόλο του θύτη παρά του θύματος, δυσκολεύονται να αντιληφθούν το επιλήψιμο της πράξης και τις συνέπειες της που συνοδεύουν το θύμα για μια ζωή.  

Θεωρώ ότι τα σεξουαλικά αδικήματα, ή καλύτερα η ανάγκη προστασίας από αυτά, συνιστούν χωρίς αμφιβολία, δυσμενή διάκριση εις βάρος του γυναικείου φύλου. Ναι, ξέρω υπάρχουν και άντρες θύματα αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε, ποιος άντρας φοβάται ότι κινδυνεύει από την περίεργη γειτόνισσα και ποιος άντρας αποφεύγει τις απομονωμένες περιοχές αργά το βράδυ; 

Αυτό που με τρομάζει όμως, είναι πως με δεδομένο ότι στις θέσεις εξουσίας κυριαρχούν και προβλέπεται να κυριαρχούν για πολλά χρόνια ακόμα, άνδρες, δεν πρόκειται να αλλάξει σύντομα ο τρόπος που αντιμετωπίζεται ο βιασμός, το θύμα και ο θύτης. Γι' αυτό και δεν μου προκαλεί έκπληξη που ψάχνοντας να δω αν τέθηκαν σχετικά θέματα στη βουλή, εντόπισα μόνο αναφορές που προέρχονταν από γυναίκες βουλευτές. Μόνο παρήγορο είναι που τουλάχιστον στη θέση του Δικαστή, αυξάνονται ραγδαία οι γυναίκες. Γιατί δυστυχώς, δεν πιστεύω πως ένας άνδρας θα αντιμετωπίσει με την αναγκαία ευαισθησία το θύμα και την απαιτούμενη αυστηρότητα τον θύτη. 

Εκπαιδεύοντας την Τσίτα

Ζώα. Η σχέση μου μαζί τους, ως γνωστόν απελπιστική. Τρέμω τους σκύλους, αηδιάζω με τους γάτους, σιχαίνομαι τις κότες. Δύο χρυσόψαρα που απέκτησα κάποια στιγμή, δεν πρόλαβαν να σαραντίσουν, τα κλάψαμε, τα θάψαμε και μαζί τους θάψαμε κάθε ελπίδα επαναπροσέγγισης με τον θαυμαστό κόσμο των ζώων. Όμως, από αυτό εδώ το βήμα θα σας αποδείξω φίλοι αναγνώστες ότι εγώ είμαι πιο ζωόφιλη από πολλούς άλλους που σκίζουν τα ιμάτια τους για τους φίλους μας τα ζώα και γεμίζουν το Facebook wall μας με φωτογραφίες αποστεωμένων κουταβιών και εκλιπαρούν να τα υιοθετήσουμε!

Η λέξη ζωόφιλος λοιπόν (που με την ευκαιρία να επισημάνω ότι διαφέρει από τη λέξη φιλόζωος, αλλά επειδή ξεφεύγουμε από το θέμα μας, περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε εδώ), σημαίνει πολύ απλά, αυτός που αγαπά τα ζώα. Αγαπά. Πως λέμε δηλαδή, "αν αγαπάς κάτι άφησε το να φύγει, αν γυρίσει ήταν πάντα δικό σου, αν όχι δεν ήταν ποτέ"; Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα και με τα ζώα. Ωστόσο συχνά διαπιστώνω άλλο ένα παράδοξο της Κυπριακής κοινωνίας. Αυτοί που λένε - και μάλλον το πιστεύουν- ότι αγαπούν τα ζώα, είναι και οι μεγαλύτεροι καταπιεστές τους. Και εξηγούμαι:

Έχω για παράδειγμα κάποιο γνωστό μου που αγόρασε ένα αρκετά ζωηρό κουτάβι. Μια μέρα μας ανακοίνωσε ότι θα αποχαιρετούσε για λίγο το λατρεμένο του, επειδή θα το έστελνε σε σχολή. Περιττό να αναφερθώ στα πειράγματα που δέχθηκε σε όλη την περίοδο της εκπαίδευσης του σκυλιού του. "Πήγες να ρωτήσεις για την πρόοδο του;", "έπιασε καλούς βαθμούς ή θα μείνει στάσιμος;" και άλλα ανάλογα σχόλια. Με δεδομένο μάλιστα ότι ξόδεψε και ένα αξιοσέβαστο ποσό για τη σχολή, βάζω το χέρι μου στη φωτιά ότι όσο και να μην το έδειχνε, είχε μεγάλη αγωνία να δει εξίσου αλλαγμένο το καμάρι του, με την επιστροφή του!

Θα μάθαινε λέει να κάθεται όταν του λένε "sit", να έρχεται όταν του λένε "come" (το γιατί οι σκύλοι είναι αγγλομαθείς παραμένει απορία της γράφουσας) και το βασικότερο όλων, να κατουρά όταν και όπου του επιτρέπεται. Και ρωτώ εγώ η αφελής: Είναι στη φύση του σκύλου να κατουρά σε δοχεία; είναι στη φύση του σκύλου να ζει σε διαμερίσματα 2Χ2 και να φορά ζακετούλες; Δεν είναι της ειδικότητας μου αλλά αυτό που όλοι εσείς αποκαλείτε εκπαίδευση, εγώ το λέω καταπίεση και παρά φύση προσπάθεια προσαρμογής ενός ζώου στον κόσμο των ανθρώπων, με τρόπο που να βολεύει και να μην ταλαιπωρεί πρωτίστως τους ίδιους τους ανθρώπους. Τα ζώα θα έπρεπε να ζουν ελεύθερα, να τρέχουν, να κοιμούνται και να κατουρούν όπου τους κάνει κέφι και όχι να μένουν έρμαια στα χέρια του κάθε κακομαθημένου και να περιμένουν πότε θα πάρει γραμμή για Μανίλα η κάθε Φιλιππινέζα για να συγκινηθεί να τα πάρει βόλτα. 

Γι' αυτό λέω, καλύτερα μακρυά και αγαπημένοι. Αυτά στη ζούγκλα του Αμαζονίου και εγώ στη ζούγκλα της Λευκωσίας. 

"Χτυπούν την πόρτα 13"

Ψες πήγα στην πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ "Χτυπούν την πόρτα 13", της Αθηνάς Κρικέλη, που καταπιάνεται με τα όσα τραγικά προηγήθηκαν και ακολούθησαν τη φονική έκρηξη στο Μαρί της 11ης Ιουλίου 2011. Κατ' αρχάς να πω ότι η προβολή άρχιζε στις 20.00 και ενώ εμείς πήγαμε γύρω στις 18.50, προλάβαμε μόλις δύο από τα τελευταία δέκα εισιτήρια. Αφού λοιπόν εξασφαλίσαμε το μαγικό κίτρινο χαρτάκι, οδηγηθήκαμε στην κατάμεστη αίθουσα του Ζήνα Πάλας στην οποία συναντήσαμε, μεταξύ άλλων, πολλούς από τους γνωστούς - άγνωστους που εκείνο το αξέχαστο καλοκαίρι ξημεροβραδιάζονταν μαζί μας έξω από το Προεδρικό - εις μάτην όπως διαφάνηκε. 

Η Αθηνά Κρικέλη, είναι μια βραβευμένη Ελληνίδα δημοσιογράφος που ζει στην Αμερική, όπου έχει ιδρύσει εταιρεία τηλεοπτικών παραγωγών. Ουσιαστικά στο συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ, η Κρικέλη έκανε κάτι πολύ απλό. Έβαλε σε χρονολογική σειρά τα γεγονότα, τα έγγραφα που είχε στη διάθεση της και τις κυβερνητικές δηλώσεις που έγιναν επί του θέματος. Τίποτα περισσότερο δηλαδή, από μια ανασκόπηση του διπλωματικού παρασκηνίου που οδήγησε στην απόφαση για φύλαξη των εκρηκτικών, σε συνδυασμό με τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις της Κυβέρνησης ότι "θα χειρίζονταν το θέμα με υπευθυνότητα". Στη συνέχεια η έκρηξη, οι δηλώσεις Χριστόφια για έρευνα και απόδοση ευθυνών, το πόρισμα Πολυβίου και οι εκδηλώσεις των αγανακτισμένων έξω από το Προεδρικό. Και κάπου εδώ που άρχισε το αίμα μας να βράζει, ήρθε και η Έλση, καλεσμένη στην Ελίτα να δηλώνει θυμωμένη με όσους τα έβαζαν με τον σύντροφο, για να μας αποτελειώσει. 

Στο υπόλοιπο ντοκιμαντέρ, μέλη της πολιτικής άμυνας και εθελοντές που κλήθηκαν να μεταβούν στη ναυτική βάση αμέσως μετά την έκρηξη, περιγράφουν τις εικόνες φρίκης και καταστροφής που αντίκρισαν και οι συγγενείς των θυμάτων μας υπενθυμίζουν ότι αυτό που για τους περισσότερους από εμάς έχει καταστεί μια λυπηρή ανάμνηση, παραμένει η επώδυνη καθημερινότητα τους. Βλέποντας τα παιδιά, τις συζύγους, τους γονείς, αυτών των αδικοχαμένων ανθρώπων, να μιλούν με τόσο πόνο για την απώλεια τους, δεν έχω να εκφράσω παρά μόνο τον απεριόριστο θαυμασμό μου για την τόσο αξιοπρεπή στάση που τήρησαν και μέχρι σήμερα τηρούν, περιμένοντας τη δικαίωση.

Το ντοκιμαντέρ της Κρικέλη δεν θεωρώ ότι διεκδικεί δάφνες ποιότητας και δεν περιέχει οτιδήποτε καινοφανές. Όμως νομίζω αξίζει να το δεις γιατί λέει τα πράγματα με το όνομα τους. Ή μάλλον καλύτερα,  χωρίς σκοπιμότητες αποδεικνύει ότι τα πράγματα μιλούν από μόνα τους. Αποτελεί μια αντικειμενική σκιαγράφηση των γεγονότων που ανέδειξαν με τον πιο τραγικό τρόπο τα συνταγματικά κενά και την αδυναμία του πολιτειακού μας συστήματος να θέσει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας προ των ευθυνών του. 

Φεύγοντας είδα πολύ κόσμο να περιμένει μέσα στο ψοφόκρυο να δει το ντοκιμαντέρ σε μια δεύτερη προβολή που αποφασίστηκε την τελευταία στιγμή λόγω της αθρόας προσέλευσης. Πόσο χαίρομαι όταν βλέπω πως δεν κοιμούνται όλοι τον ύπνο του δικαίου σε αυτή τη χώρα!  

Δείτε το trailer  του ντοκιμαντέρ:

DIAZYGIO.COM.CY

Οι γονείς μου χώρισαν όταν ήμουν 6 χρονών. Σιγά τα λάχανα θα μου πεις, όμως τη δεκαετία του '80 που τα διαζύγια δεν ήταν και τόσο διαδεδομένα στην Κύπρο, το γεγονός αυτό συνιστούσε ένα πρώτης τάξεως κουτσομπολιό. Η αλήθεια είναι ότι δεν θεωρώ ότι με σημάδεψε ιδιαίτερα ή όσο θα ανέμενε κάποιος τρίτος, η διάλυση του γάμου των γονιών μου. Ήμουν πολύ μικρή, δεν θυμάμαι να βίωσα έντονους καβγάδες ή διαπληκτισμούς, ήταν αυτό που λένε ένα "βελούδινο διαζύγιο". Παρενθετικά αναφέρω ότι τη φράση αυτή τη θεωρώ γελοία και οξύμωρη, γιατί είναι σαν να λες "ωραίος θάνατος" ή "ευχάριστη δίαιτα". Τέλος πάντων, πολύ λίγες αναμνήσεις έχω από την κοινή ζωή των γονιών μου, οι οποίες όμως είναι ευχάριστες. Και αν σε κάποιες στιγμές αδυναμίας στην εφηβεία μου (βλ. κακοί βαθμοί σε διαγώνισμα ή αποβολή από την τάξη) επικαλέστηκα το διαζύγιο των γονιών μου προς υπεράσπιση μου, ανεπιτυχώς βεβαίως βεβαίως, δηλώνω σήμερα την ειλικρινή μου μεταμέλεια. 

Διευκρινίζω ότι δεν λέω πως δεν με ενόχλησε ή δεν με πλήγωσε η απόφαση αυτήν των γονιών μου. Αντίθετα, θυμάμαι τον εαυτό μου μικρό παιδάκι να μπαίνει στο μπάνιο αναστατωμένο για να κλάψει, ελπίζοντας πως η πρόσμιξη του ζεστού νερού με τα καυτά μου δάκρυα θα ήταν λυτρωτική. Αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι κατά τη διάρκεια της ζωής μου, εξωγενείς παράγοντες και όχι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι κατέστησαν το διαζύγιο των γονιών μου, παράγοντα διαμόρφωσης του χαρακτήρα μου. 

Για παράδειγμα, δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ την αμηχανία που ένιωσα όταν η δασκάλα μου στην πρώτη δημοτικού, σε μια έξαρση αντιπαιδαγωγικής νοοτροπίας, με ρώτησε μπροστά από όλους τους δασκάλους κατά τη διάρκεια μιας σχολικής εκδρομής "είναι αλήθεια ότι ο παπάς σου έφυγε από το σπίτι σας;". (Επίσης παρενθετικά εδώ αναφέρω πώς όταν μεγάλωσα, έμαθα ότι το περιστατικό αυτό ξύπνησε την κατίνα στην πάντοτε κυρία μάνα μου, η οποία έπσπευσε να τα πει ένα χεράκι με ευθείες βολές για την προσωπική ζωή της εν λόγω δασκάλας). Ούτε μπορώ να σβήσω από τη μνήμη μου το αίσθημα αγανάκτησης που ένιωσα όταν μια καθηγήτρια στο Γυμνάσιο έλεγε απαξιωτικά ότι τα παιδιά χωρισμένων γονιών είναι στην πλειοψηφία αυτά που έμεναν στην ίδια τάξη. Φυσικά, το πρώην 6χρονο που έχασε τα λόγια του είχε πια μεγαλώσει και υπέδειξε στην καθηγήτρια πως παρά το ότι ήταν παιδί χωρισμένων γονιών ήταν πρώτη παραστάτης στο άγημα του Γυμνασίου. 

Η οικογενειακή ευτυχία λοιπόν είναι έννοια σχετική και υποκειμενική, όπως ακριβώς και η έννοια της οικογένειας. Αν με ρωτήσει κάποιος πότε πιστεύω ότι κορυφώθηκε η οικογενειακή μου ευτυχία, θα αναφερθώ στην χρονική περίοδο που και οι δύο γονείς μου έδειχναν πραγματικά ευτυχισμένοι, ο καθένας με το δικό του νέο σύντροφο. Επίσης, πιστεύω ότι σαν αποτέλεσμα του διαζυγίου διαμόρφωσα μια αξιοζήλευτη σχέση και με τους δύο γονείς μου, οι οποίοι έδιναν ιδιαίτερη βαρύτητα και προσπαθούσαν να αξιοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό το χρόνο που περνούσαν με εμένα και τον αδερφό μου, σε αντίθεση με πολλά παντρεμένα ζευγάρια του περίγυρου μας. 

Ένα καλό διαζύγιο είναι καλύτερο από έναν κακό γάμο και όσο κλισέ κι αν ακούγεται αυτό, ισχύει. Έκπληκτη μάλιστα άκουσα μια μέρα, φίλη της μαμάς μου να μου λέει πως σε όλη την παιδική της ηλικία ακούγοντας τους απανωτούς καβγάδες των γονιών της, προσευχόταν να χωρίσουν! 

Αυτό στο οποίο θέλω να καταλήξω είναι ότι δεκαετίες αργότερα, διαπιστώνω πως όσα κι αν έχουν αλλάξει, παραμένει η αντίληψη ότι η λύση ενός γάμου συχνά διαμορφώνει προβληματικούς χαρακτήρες. Λάθος. Η διαφορετική αντιμετώπιση από την κοινωνία ενός παιδιού λόγω του διαζυγίου των γονιών του, είναι που προκαλεί τη διαμόρφωση προβληματικών χαρακτήρων. Γι' αυτό όση υπερπροσπάθεια κι αν κάνουν οι γονείς, τα παιδιά θα συνεχίσουν να έρχονται αντιμέτωπα με επικριτικά σχόλια, συγκαταβατικά βλέμματα και αδιάκριτες ερωτήσεις μέχρι την πλήρη εξάλειψη  αυτών των παρωχημένων κοινωνικών αντιλήψεων που θεμελιώνουν την κυπριακή κοινωνία.

ΨΗΦΙΣΤΕ BRENDA DIXON ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ 

Υ.Γ. Το άνωθεν βιωματικό παραλήρημα αποτελεί μια κοινωνική προσφορά του παρόντος ιστολογίου.